CÂY ĐỌT MỌT
Cây đọt mọt
Lá đọt mọt
-Tên gọi khác: Cây mót, Cây đọt lụa, Cây lá lụa.
-Tên tiếng Anh: Cynometra
-Tên khoa học: Cynometra
ramiflora Linn.
-Tên đồng
nghĩa:
C. bijuga Span.
C. bijuga Miq.
C. carolinensis Kaneh.
C. hosinoi Kaneh.
C. ramiflora subsp. bijuga (Miq.) Prain
C. ramiflora subsp. genuina Prain
C. ramiflora var. mimosoides Wall.
Maniltoa carolinensis (Kaneh.) Hosok.
C. bijuga Miq.
C. carolinensis Kaneh.
C. hosinoi Kaneh.
C. ramiflora subsp. bijuga (Miq.) Prain
C. ramiflora subsp. genuina Prain
C. ramiflora var. mimosoides Wall.
Maniltoa carolinensis (Kaneh.) Hosok.
Phân loại khoa học
Giới (Kingdom):
|
Thực vật (Plantae)
|
Ngành (Phylum):
|
Mộc lan (Magnoliophyta)
|
Lớp (Class):
|
Hai lá mầm (Magnoliopsida)
|
Bộ (Order):
|
Đậu (Fabales)
|
Họ (Family):
|
Vang (Caesalpiniaceae)
|
Chi (Genus):
|
|
Loài (Species):
|
Cynometra
ramiflora
|
Phân bố
Cây đọt mọt (Cynometra
ramiflora ) có nguồn gốc Châu Á. Loài cây này phân bố
từ Ấn Ðộ qua Ðông Nam Á (Việt Nam, Thái Lan, Philippines, Malaysia) đến các đảo
Thái Bình Dương.
Ở Việt Nam
Mô tả
-Thân: Cây thân gỗ cao trung bình 8-10 mét, có thể cao tới 15-30m, với lá thường rũ xuống. Cây gỗ
màu nâu đỏ, gổ chỉ dùng làm củi đun và vật dụng lặt vặt trong gia đình.
-Lá: Lá kép chẵn, gồm 2 cặp lá chét màu trắng rồi hồng, xanh,
mềm, hình trái xoan ngược hay thon hoặc hơi hình lưỡi liềm; cặp ở trên dài 5-10
(20) cm, rộng 2-4,5 (7,5) cm, không cân xứng ở gốc, nhọn hoặc lõm tròm ở đầu.
-Hoa: Cụm hoa gồm 1-2 chùm ngắn ở nách lá, số lượng hoa không
nhiều, màu trắng rồi nâu. Ra hoa tháng 6-8.
-Quả: Quả hoá gỗ, dài 2-3cm, có lông hoặc nhẵn, bề mặt xù xì, màu
nâu, chứa 2-3 hạt. Có quả tháng 9-10 tới tháng 1-5.
Thành phần hóa học
Tác giả chưa nắm rõ thành phần hóa học của lá đọt mọt. Nếu
bạn đọc có tư liệu tác giả rất cần được giúp đở, xin post ở cuối trang hoặc chuyển về địa chỉ email hodinhhai@gmail.com, tác giả rất cám ơn!
Công dụng
Bộ phận dùng: Lá, rễ, dầu hạt - Folium, Radix et Oleum
Cynometrae.
a-Dùng làm rau
Lá đọt mọt non có vị chua ngọt, hơi chát, được dùng làm rau ăn sống, thường ăn với
lẩu mắm, mắm kho, các và thịt kho. Lá non mềm và mịn như nhung, phơn phớt
vàng như màu tơ tằm, có vị chát chát, chua chua và ngòn ngọt.
Dân miệt vườn thường ăn lá đọt mọt non với cá bống, cá cơm,
cá lòng tong kho khô và các món cá kho tiêu, kho tộ khác. Có thể ăn với cá cơm, cá mồng
gà kho tương, cá linh nấu mặn. Bánh xèo càng thêm hương vị nếu có thêm lá đọt
mọt.
Về Vĩnh Long, xuống Châu Đốc mà ăn được cá lòng tong đá (to
con, nhiều thịt) kho tộ với lá đọt mọt với cơm gạo mới là tuyệt chiêu… Ăn no mà
vẫn còn muốn ăn thêm.
b- Cây đọt mọt
dùng làm cây cảnh cổ thụ
Ở Philippines ,
thường gặp trong rừng ven suối ở độ cao trung bình ở Cagayan, Bulacan,
Rizal, và các tỉnh Quezon ở Luzon . Cây đọt mọt
gần đây được dùng làm cây trồng vườn, do có lá non và chùm hoa đẹp.
Ở Nam Bộ Việt Nam
Ở huyện Thủ Thừa tỉnh Long An có một cây đọt mọt cổ thụ trên
100 tuổi của một cụ già xưa đã trồng làm cây cảnh-do cần tiền nên con cháu muốn
bán gấp:
Liên hệ Thanh, Số ĐT: 0934380588 /
0996660563 để được hướng dẫn.
Cây đọt mọt 100 tuổi ở
huyện Thủ Thừa-Long An
b-Dùng
làm thuốc
+Theo Đông y:
Ở Ấn Ðộ, người ta dùng lá nấu sôi trong sữa bò và thêm mật ong vào
dùng đắp ngoài chữa phong hủi, ghẻ và bệnh ngoài da. Dầu hạt cũng dùng trị
phong, ghẻ và bệnh ngoài da. Còn rễ dùng làm thuốc tẩy xổ.
+Theo Tây y:
Các nghiên cứu về lá đọt mọt trong Tây y cho biết:
• Hoạt động
chống ung thư/Cytotoxic: Nghiên cứu điều
tra những tác động gây độc tế bào ung thư của các chất chiết xuất từ 16 cây dược liệu khác nhau từ Bangladesh, bao gồm cả cây
đọt mọt (Cynometra ramiflora), cho
thấy lá đọt mọt có tác dụng chống lại các tế bào ung thư dạ dày, ung thư ruột
kết và các dòng tế bào ung thư vú của
con người. Lá đọt mọt gây độc tính thấp đối với nguyên bào sợi chuột nhưng gây
độc tế bào chọn lọc đối với các dòng tế bào ung thư khác nhau.
• Phytochemical/kháng
khuẩn: Phytochemical sàng lọc có tác dụng chống viêm nướu răng, tạo
giảm đường, do có tannin và saponin. Nghiên
cứu cho thấy hoạt tính kháng khuẩn E coli, tụ cầu khuẩn lớp biểu bì, Shigella
dysenteriae, Enterococci, S sonnei, S aureus, S typhi, S flexneri và Vibrio
cholera ở mức trung bình trở lên.
• Làm giảm
glucose máu: Thực nghiệm cho
thấy lá đọt mọt (Cynometra ramiflora )
đã được chứng minh làm giảm đáng kể mức đường huyết sau ăn của những con chuột thí
nghiệm cho ăn trực tiếp đường sucrose.
Tài liệu
tham khảo
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét