KHỔ QUA RỪNG
Dây khổ qua rừng
Dây khổ qua rừng mang quả
Quả khổ qua rừng Miền Nam
Quả khổ qua rừng chín
-Tên gọi khác: Ổ qua rừng, mướp đắng rừng, lương qua, cẩm lệ chi
-Tên tiếng Anh: wild bitter melon, wild
bitter gourd, wild bitter squash.
-Tên khoa học: Momordica charantia L.,
1753
Phân
loại khoa học
Bộ (ordo):
|
Bầu bí (Cucurbitales)
|
Họ (familia):
|
Bầu bí (Cucurbitaceae)
|
Chi (genus):
|
Mướp đắng (Momordica)
|
Loài (species):
|
Momordica charantia
|
Phân bố
Chi Mướp đắng (Momordica) là một Chi của khoảng 60 loài dây leo thân thảo sống một
năm hoặc nhiều năm thuộc Họ Bầu Bí (Cucurbitaceae). Chi này có nguồn gốc bản xứ ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt
đới thuộc Châu Phi, Châu Á và ở Úc.
Loài Khổ qua
hay Mướp đắng (Momordica charantia) có
nguồn gốc từ vùng nhiệt đới Châu Á hoặc Châu Phi nhưng không rõ có nguồn gốc ở nước nào.
Khổ qua là một loài
dây leo mọc ở vùng nhiệt đới và cận
nhiệt đới thuộc họ Bầu bí, có quả ăn được, thuộc loại
đắng nhất trong các loại rau quả.
Tên gọi trong tiếng Anh của mướp đắng
là bitter melon hay bitter
gourd được dịch từ tiếng
Trung: “kǔguā” (khổ qua); (“khổ”: đắng; “qua”: mướp;
“khổ qua”: mướp đắng).
Cây khổ
qua hay mướp đắng mọc hoang được trồng rộng rãi ở Ấn
Độ , Pakistan,
Nam Phi, Đông Nam Á, Trung Quốc, Châu Phi và vùng Caribe.
Ở Việt Nam
khổ qua mọc hoang hay được trồng ở khắp nơi, nhưng nhiều nhất là ở Miền Nam
Khổ qua rừng và khổ qua trồng được xác định là cùng loài
Momordica charantia.
Khổ qua
rừng mọc tự nhiên, là nguồn gốc của các giống (varieties) khổ qua trồng. Các bộ
phận của dây khổ qua rừng có công dụng làm rau, thực phẩm và được liệu giống
như khổ qua trồng, nhưng thân, lá và quả nhỏ hơn, vị đắng hơn.
Về mặt
dược liệu thì khổ qua rừng do sống trong tự nhiên, không có phân bón và thuốc
hóa học nên là loại rau sạch tinh khiết và có giá trị dược liệu mạnh hơn khổ
qua trồng.
Lưu ý!
Trong dân gian tên gọi “Khổ qua rừng” hay “mướp đắng dại”
còn để chỉ một vài giống (varieties) của loài Dây cứt quạ thuộc họ Bầu bí và có
tên khoa học là Gymnopetalum
cochinchinense (Lour.) Kurz.
Thuộc chi Dây cứt quạ (Genus Gymnopetalum)
khác biệt xa với chi Mướp đắng (Momordica).
Để có độ chính
xác trong khoa học, nên gọi “Khổ qua
rừng” là cây khổ qua “chính hiệu” mọc hoang, đừng lầm lẩn với Dây cứt quạ (Gymnopetalum cochinchinense (Lour.) Kurz.
Để phân biệt giữa hai Chi này nên tham khảo thêm:
http://vi.wikipedia.org/wiki/Chi_Muop_dang
Chi Dây cứt quạ: Gymnopetalum
Mô tả
Cây khổ qua là loài dây leo thân thảo sống hàng năm, chu kỳ
sống 5-6 tháng.
-Thân: Cây khổ qua có dạng dây leo bằng tua cuốn. Thân có cạnh,
dây có thể bò 2-3 mét.
-Lá: Lá mọc so le, dài
5-10 cm, rộng 4-8cm, phiến lá chia làm 5-7 thuỳ, hình trứng, mép khía răng. Mặt
dưới lá mầu nhạt hơn mặt trên, Gân lá có lông ngắn.
-Hoa: Hoa đực và hoa cái mọc riêng ở nách lá, có cuống dài. Cánh
hoa màu trắng.
-Quả: Quả hình thoi, dài 8-10cm, mặt ngoài có nhiều u lồi. Quả
chưa chín có mầu vàng xanh, khi chín mầu vàng hồng.
Cây khổ qua (mướp đắng) có tác giả cho rằng nguồn gốc ở Châu
Phi, mọc hoang ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới Chây Phi và Châu Á.
Khi dùng làm dược liệu, khổ qua rừng có tác dụng tốt hơn các
giống khổ qua trồng.
Các dạng quả khổ qua rừng
Kích cở quả khổ qua rừng
Thành phần hóa học
-Theo tài liệu của Trường đại học Purdue về các loại rau quả
Châu Á nhập vào Mỹ, khổ qua có nhiều nước, protein, lipid, carbohydrat, vitamin
A, B1, B2, C, khoáng chất như calcium, potassium, magné, sắt, kẽm.
-Theo phân tích của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, thành phần dinh
dưỡng trong 100 gam quả khổ qua tươi (phần vỏ quả) có các chất như sau:
Năng lượng
|
79 kJ (19
kcal)
|
4.32 g
|
|
Đường
|
1.95 g
|
Chất xơ thực phẩm
|
2.0 g
|
0.18 g
|
|
Chất béo no
|
0.014 g
|
Chất béo không no đơn
|
0.033 g
|
Chất béo không no đa
|
0.078 g
|
0.84 g
|
|
93.95 g
|
|
Vitamin A equiv.
|
6 μg (1%)
|
Thiamin (Vit. B1)
|
0.051 mg (4%)
|
Riboflavin (Vit. B2)
|
0.053 mg (4%)
|
Niacin (Vit. B3)
|
0.280 mg (2%)
|
0.041 mg (3%)
|
|
Axit folic (Vit. B9)
|
51 μg (13%)
|
0 μg (0%)
|
|
33.0 mg (55%)
|
|
0.14 mg (1%)
|
|
4.8 μg (5%)
|
|
9 mg (1%)
|
|
0.38 mg (3%)
|
|
16 mg (4%)
|
|
36 mg (5%)
|
|
319 mg (7%)
|
|
6 mg (0%)
|
|
0.77 mg (8%)
|
Công dụng
a-Các bộ phận cây khổ qua rừng được dùng
làm rau
Khổ qua rừng dĩ nhiên là mọc hoang trong
rừng, quả có kích thước gầng bằng quả trứng, thường thấy ở miền Đông Nam Bộ - nhất là
miệt đất đỏ Bình Long (Bình Phước). Khổ qua rừng được người dân hái nấu canh,
ăn đắng hơn loại khổ qua trồng ở đồng bằng.
Các bộ phận của dây khổ qua rừng được dùng làm rau như khổ
qua thường, nhưng có vị đắng hơn, có dược tính cao hơn.
1-Lá và đọt khổ
qua non khổ qua rừng dùng làm rau
-Lá và đọt khổ qua rừng non dùng có thể dùng làm rau sống,
nhưng do có vị rất đắng nên ít có người thích ăn.
-Lá và đọt khổ qua non dùng có thể dùng làm rau luộc, xào.
Nhưng có vị đắng hơn khổ qua thường.
-Lá và đọt khổ qua non dùng làm rau nấu canh, là loại canh
có tác dụng giải nhiệt rất tốt. Canh lá và đọt khổ qua rừng có thể nấu chay, canh
mặn nấu với xương, cá và thịt bầm vò viên ăn rất hấp dẫn.
2-Quả khổ qua xanh
dùng làm rau xào, nấu canh, hầm
-Quả khổ qua rừng xanh, bỏ ruột, xắt mỏng làm món rau xào
riêng hoặc hổn hợp với nhiều loại ra quả khác, đặc biệt món ổ qua xắt mỏng xào
trứng.
-Khổ qua rừng xanh bổ dọc và xắt khúc nấu canh với thịt,
xương có vị canh rất ngon.
-Món khổ qua hầm: Do khổ qua rừng có quả nhỏ nên không thích
hợp dồn thịt, cá bầm làm nhân để hầm, tuy nhiên món khổ qua rừng hầm có giá trị
dược liệu cao hơn khổ qua trồng, hiện là mốt mới trong các nhà hàng đặc sản.
Chuẩn bị món Khổ qua rừng hầm thịt
-Khổ qua rừng xanh bào mỏng còn được dùng để nhúng lẫu chua
hay lẫu ngọt.
b-Các bộ phận cây khổ qua rừng được dùng
làm thuốc
Trong Y học dân gian và Y học cổ truyền ở các nước Châu Á và
Châu Phi thì các bộ phận của cây khổ qua từ lá, dây, quả và cả hạt khổ qua rừng
đều có nhiều công dụng dược liệu để chữa nhiều bệnh khác nhau.
Khổ qua rừng đã được sử dụng trong các hệ thống y tế ở Châu
Á và Châu Phi với dạng các thảo dược khác nhau trong một thời gian dài.
Ngày nay Tây y cũng đã có nhiều nghiên cứu tính dược từ cây
khổ qua rừng để xác định tính dượng và dùng trong bào chế thuốc chữa bệnh.
a-Theo Đông y:
Khổ qua (mướp đắng) rừng có vị đắng, tính mát, không độc, có
công dụng chính là thanh nhiệt, giải độc, giúp sáng mắt, nhuận trường, tiêu
đờm. Dùng trong các trường hợp trúng nắng, sốt nóng mất nước, hội chứng lỵ,
viêm nhiễm đường sinh dục, tiết niệu, mụn nhọt, viêm kết mạc cấp và mãn tính.
Ngoài ra, khổ qua rừng còn có tác dụng thường xuyên giúp
tinh thần thư thái, an thần, giảm stress, giúp da dẻ mịn màng, ngăn ngừa và
chữa các căn bệnh về da. Đặc biệt công năng kiện tì, thúc đẩy chuyển hóa của
chất trong khổ qua giúp cơ thể ức chế sự chuyển hóa và hấp thu đường trong cơ
thể, ngăn ngừa căn bệnh đái tháo đường và ổn định đường huyết ở người
tiểu đường.
Dây và lá khổ qua tươi đem nấu (hoặc giã lấy nước) để uống
có công dụng hạ sốt, hoặc giã lá và dây để đắp trị mụn nhọt; dân gian một số
nơi còn dùng khổ qua rừng cả trái, dây và lá để chữa trị các chứng thuộc về gan
- bằng cách chặt khúc ngắn 3-4 cm, đem phơi khô để nấu nước uống hằng ngày; dây
khổ qua còn dùng trị các chứng lỵ, đặc biệt là lỵ amíp; hạt khổ qua (hạt của
trái già) dùng trị ho và viêm họng - bằng cách nhai hạt và nuốt nước từ từ rồi
bỏ xác; người ta còn dùng hoa khổ qua phơi khô, tán thành bột để dành uống trị
đau bao tử; dân gian thường dùng hạt khổ qua chữa trị mỗi khi bị côn trùng cắn
- dùng khoảng 10 gr hạt nhai,
nuốt nước, còn xác hạt thì đắp lên vết cắn; những người hay bị mụt nhọt có thể
dùng lá khổ qua khô đốt cháy, tán thành bột mịn để đắp lên mụt nhọt...
Hiện nay, khổ qua rừng là loại dược liệu được nhiều người
biết đến với công dụng hạ đường huyết - những người bệnh tiểu đường có thể dùng
trái khổ qua tươi để cả hạt đem thái mỏng, phơi khô (dùng trái già càng tốt,
nhưng không dùng trái chín). Mỗi ngày dùng khoảng 50 gr khổ qua khô này. (Theo lương y Trần Duy Linh -TP.HCM).
b-Theo Tây y
Trong vài thập kỷ trở lại đây Tây y đã tập trung nghiên cứu
tính dược từ cây khổ qua rừng nhằm kiểm tra lại tính hiệu quả của các bài thuốc
dân gian được dùng phổ biến ở Châu Á và Châu Phi cũng như tìm cơ sở khoa học
cho các thức ăn thực dưỡng và điều chế tân dược.
+Các kết quả
nghiên cứu
-Các hoạt chất
(Active substances)
Trong các bộ phận của cây khổ qua rừng có chứa một số hợp
chất có hoạt tính sinh học, chủ yếu là momordicin I (C30H48O4), momordicin II và cucurbitacin B.
Trong cây khổ qua cũng có chứa một số glycosides có
hoạt tính sinh học (bao gồm cả momordin,
charantin, charantosides, goyaglycosides, momordicosides)
và các hợp chất terpenoid khác (bao gồm cả momordicin-28, momordicinin, momordicilin,
momordenol
và momordol).
Đồng thời trong cây khổ qua rừng cũng chứa protein gây độc tế bào (cytotoxic proteins) có tác dụng bất hoạt ribosome (ribosome-inactivating) như
momorcharin và momordin.
-Chống ung thư (Anticancer)
Hai hợp chất chiết xuất từ khổ qua, α-eleostearic acid (từ hạt) và 15,16-dihydroxy-α-eleostearic
acid (từ quả) đã được tìm
thấy tác dụng ngăn chặn tế sự phát triển của tế bào ung thư bạch cầu (apoptosis of leukemia cells) trong ống nghiệm.
Chế độ ăn có chứa chất dầu từ quả khổ qua 0,01% (cũng như
0,006% chất α-eleostearic acid từ hạt)
đã được chứng minh ngăn chặn được tác hại của chất sinh ung thư đại tràng do chất azoxymethane và chất carcinogenesis trong thí nghiệm ở chuột.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Saint Louis khẳng định một
chất chiết xuất từ quả khổ qua, thường được ăn và được biết đến như “karela”
ở Ấn Độ, gây ra một chuỗi các phản ứng, giúp tiêu diệt các tế bào ung thư vú và
ngăn ngừa không cho chúng nhân ra.
-Tác dụng tẩy giun
(Antihelmintic)
Khổ qua rừng được sử dụng như một loại thuốc dân gian ở Togo
(Tây Phi) để điều trị các bệnh đường tiêu hóa, và các chiết xuất đã cho thấy
hoạt động trong ống nghiệm chống được loài giun tròn Caenorhabditis elegans.
-Chống sốt rét (Antimalarial)
Khổ qua rừng ở Châu Á được coi là hữu ích trong việc phòng
ngừa và điều trị bệnh sốt rét (malaria). Trà từ lá khổ qua rừng cũng được dùng để trị sốt
rét ở Panama và Colombia. Ở Guyana, khổ
qua rừng luộc và xào với tỏi và hành, món ăn
phổ biến này được gọi là “corilla” được ăn để ngăn chặn bệnh sốt rét.
Nghiên cứu phòng thí nghiệm đã xác nhận rằng các loài liên
quan đến khổ qua rừng có tác động chống sốt rét, mặc dù các nghiên cứu này vẫn
chưa được xuất bản chính thức.
-Kháng virus (Antiviral)
Ở Togo
Xét nghiệm cho thấy các hợp chất trong khổ qua rừng có thể
có hiệu quả để điều trị nhiễm virus HIV. Nhưng còn nhiều rào cản để đưa chất
này vào cơ thể.
Như hầu hết các hợp chất cô lập từ khổ qua tác động đến HIV
đều ở dạng protein hoặc lectin, các chất này không thể được hấp thụ nguyên vẹn
vào đường ruột, do đó dù có ăn, uống các sản phẩm từ cây khổ qua rừng nhưng chúng không có tác dụng ngăn chặn tiến
triển của virus HIV.
Tuy nhiên người nhiểm HIV ăn nhiều khổ qua rừng sẽ bù đắp
được những tác động tiêu cực của thuốc điều trị HIV.
-Bảo vệ tim mạch (Cardioprotective)
Các nghiên cứu ở chuột cho thấy hạt khổ qua rừng có tác dụng
bảo vệ tim mạch bằng cách điều chỉnh hạ xuống con đường viêm NF-κB (NF-κB inflammatory
pathway).
-Bệnh tiểu đường (Diabetes)
Năm 1962, Lolitkar và Rao chiết xuất từ cây khổ qua một
chất, mà họ gọi là charantin có tác dụng hạ đường huyết (hypoglycaemic) trên thỏ
bình thường và thỏ bệnh tiểu đường.
Vào năm 1981, Visarata và Ungsurungsie thí nghiệm trên thỏ
bị tiểu đường, cho thấy dịch chiết từ quả khổ qua làm tăng độ nhạy cảm của cơ
chế sản sinh chất insulin.
Trong năm 2007, một nghiên cứu của Bộ Y tế Philippines xác
định một liều hàng ngày dùng 100 mg chất charantin trong quả khổ qua cho
mỗi kg trọng lượng cơ thể tương đương với 2,5 mg / kg thuốc giảm tiểu đường glibenclamide
uống hai lần mỗi ngày.
Các loại thuốc viên nén chiết xuất từ khổ qua được bán ở Philippines
Các hợp chất khác trong khổ qua đã được tìm thấy để kích
hoạt AMPK, loại protein điều hòa sự hấp thu glucose (một quá trình mà
bị suy giảm ở bệnh nhân tiểu đường).
Khổ qua cũng chứa một chất lectin có hoạt động giống như insulin do cấu trúc phi protein của
nó gắn kết thụ thể insulin. Lectin này làm giảm nồng độ đường trong máu bằng
cách tác động lên các mô ngoại vi, tương tự như tác dụng của insulin trong não,
ức chế sự thèm ăn. Lectin này có thể là một đóng góp lớn cho tác dụng hạ đường
huyết phát triển sau khi ăn nhiều khổ qua. Khi khổ qua sống rất đắng, nó phải
được nấu chín để làm cho nó ngon miệng.
Theo nghiên cứu của các chuyên gia nội tiết và các nhà khoa
học ở Viện Nghiên cứu Y khoa Garvan (Úc) và Viện Y Dược Thượng Hải (Trung Quốc)
cho thấy các chất charantin, polypeptid-P và vicine trong khổ qua có tác dụng
tương đương insulin và có vai trò giảm đường huyết, cải thiện và ức chế dung
nạp đường của tế bào, từ đó ổn định đường huyết và ngăn chặn sự phát triển,
biến chứng của tiểu đường. Nghiên cứu đã được các nhà khoa học áp dụng thành
công trên chuột thực nghiệm và thu được kết quả cao trong nhóm người tiểu đường
tuýp 2.
Ăn nhiều khổ qua là một bài thuốc đơn giản giúp bệnh nhân
tiểu đường.
-Giảm Cân (Weight Loss)
Món ăn Trung Quốc bằng sự kết hợp giữa khoai từ-khổ qua có
tác động tạo kết quả giảm cân rõ rệt cho người béo phì.
Trong khoảng thời gian 23 tuần, những người ăn chế độ ăn
uống có khổ qua đã giảm cân trung bình 7 kg.
-Các ứng dụng khác
(Other uses)
Khổ qua đã
được sử dụng trong y học cổ truyền cho các bệnh khác, bao gồm cả bệnh lỵ (dysentery), đau bụng (colic), sốt (fevers), bỏng (burns),
đau kinh nguyệt (painful menstruation) , ghẻ (scabies) và các vấn đề về da khác. Nó cũng đã được sử dụng như một
chất ngừa thai (abortificant), để tránh thai (birth control), và để
giúp sinh con (childbirth).
-Lưu ý (Cautions)
Các hạt khổ qua có chứa chất vicine, một loại alkaloid glycoside, vì vậy có thể gây ra các triệu
chứng của bệnh thiếu máu huyết tán (favism) ở những người nhạy
cảm. Ngoài ra, các lớp vỏ hạt (arils) màu đỏ của hạt khổ
qua được báo cáo là độc hại cho trẻ em, và khổ qua được chống chỉ định trong
thời kỳ mang thai (pregnancy).
+Tác
dụng thực dưỡng theo Tây y
-Phòng chống ung thư: Thành phần protein và nhiều lượng vitamin C trong quả khổ qua giúp nâng cao chức năng miễn dịch của cơ thể, làm cho tế
bào miễn dịch có tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư; Nước cốt mướp đắng chứa
thành phần protein tựa như hoạt chất Alkaloid, giúp tăng cường chức năng nuốt
của các thực bào.
-Giảm thấp đường huyết: Nước cốt quả khổ qua
tươi tươi, có tác
dụng hạ đường huyết tốt, là món ăn lý tưởng cho người bệnh tiểu đường.
Các món ăn, bài thuốc từ cây khổ qua rừng ở Việt Nam
1-Món khổ qua rừng
xào trứng vịt: Dùng quả khổ qua rừng bỏ
hạt, bào mỏng rồi cho vào chảo xào, khi gần chín thì đập trứng cho vào, đảo sơ
qua, nêm nếm gia vị. Những người thích ăn khổ qua, nhưng không thích vị đắng,
thì nên dùng món này, vì khi khổ qua xào chung với trứng vịt, thì sẽ giảm đến
80% vị đắng của khổ qua. Dùng món này vừa có tính chất mát, vừa bổ dưỡng. (theo
lương y Trần Duy Linh-TP HCM).
2-Món khổ qua rừng xào cà rốt: Khổ qua rừng 60g, cà rốt 60g, thêm hành tiêu gia vị xào với lửa to. Ăn ngày 2 lần. Dùng
cho các trường hợp tiêu chảy, đặc biệt là ở trẻ nhỏ với liều bằng nửa của người
lớn. (theo lương y Trần Duy Linh-TP HCM).
3-Món khổ qua rừng
với cá, thịt chà bông: Dùng quả khổ qua
rừng bỏ hạt, thái mỏng, ướp đá lạnh
khoảng 15 phút, rồi dùng chung với cá hay thịt chà bông. Món này có tác dụng
nhuận trường, đặc biệt còn có tác dụng giải độc rượu. (theo lương y Trần Duy Linh-TP HCM).
4-Món canh rau tập
tàng nấu với đọt và lá khổ qua rừng non:
Dùng đọt và lá khổ qua non nấu canh với rau tập tàng (hổn hợp nhiều loại rau
rừng), ăn có tác dụng giải cảm, nhuận tràng. (theo kinh nghiệm dân gian Việt Nam
5-Món thịt nạc hầm khổ qua rừng, củ cải:
Khổ qua 250g - 500g, thịt lợn nạc 125g - 250g, củ cải 100g - 200g. Khổ qua rửa
sạch thái lát, thịt lợn nạc thái miếng, củ cải thái miếng; hầm với nước; khi đã
chín thêm gia vị. Cho ăn ngày 1 lần, liên tục 20 ngày. Dùng cho các bệnh nhân
viêm họng mạn tính, đau rát họng, ho khan, viêm nề hoặc viêm teo niêm mạc họng. (theo lương y Trần Duy Linh-TP HCM).
6-Nước khổ qua rừng tươi đun sôi: Khổ qua rừng tươi 300g để cả ruột. Trước tiên rửa sạch khổ
qua, cắt lát, cho
vào nồi, thêm 200ml nước, nấu khoảng 10 phút. Nước nấu khổ qua có công hiệu thanh nhiệt sáng mắt, thích hợp dùng cho người bệnh can hỏa
(gan nóng) bốc lên, mắt đỏ sưng đau. (theo Y
học cổ truyền Việt nam).
7-Nước sắc khổ qua rừng: Khổ qua
1 - 2 quả, tách bỏ ruột, thái lát, sắc lấy nước cho uống. Dùng cho các trường
hợp tiểu đường, sốt cao mất nước, miệng khô, họng khát. (theo lương y Trần Duy Linh-TP HCM).
8-Nước chiết khổ qua rừng ướp đường: Khổ qua tươi 1 - 2 quả. Khổ qua rừng rửa sạch, nghiền nát nhuyễn,
cho thêm 100g đường trắng trộn khuấy đều để sau 2 giờ đem khuấy nước sôi nguội
và lọc lấy nước cho uống 1 lần. Dùng cho chứng nhiệt lỵ. (theo lương y Trần Duy Linh-TP HCM).
9-Trà khổ qua rừng: Khổ qua rừng 2-3 quả, trà xanh với lượng vừa. Khổ qua rừng cắt bỏ một phần trên, móc bỏ ruột, nhét trà xanh vào,
treo quả khổ qua ở nơi thoáng gió; một thời gian sau,
lấy xuống, rửa sạch, cùng trà cắt nhuyễn, trộn đều, mỗi lần lấy 10g cho vào một
tách, hãm với nước sôi. Món trà này có tác dụng thanh nhiệt giải thử (làm mát
chống say nắng); miệng khát phiền nhiệt.
Cách chế biến khác: Dùng thân, lá và quả dây khổ qua rừng,
xắt nhỏ, phơi khô, sao vừa vàng để bảo quản lâu. Khi uống pha với nước sôi
chung với trà xanh.
Trà khổ qua giúp giải nhiệt, tâm thần bất định, hồi hộp,
kích thích tiêu hóa ăn ngon miệng. hơn. (Theo BS. LÊ THÚY TƯƠI).
Lưu ý!
Những người tỳ vị hư hàn, thường bị tiêu chảy, hay cơ thể
không có thực nhiệt (không nóng trong người), thì không nên dùng thường xuyên
khổ qua, vì dễ làm lạnh bụng, dễ bị tiêu chảy... (theo lương y Trần Duy Linh-TP
HCM).
Các bài thuốc chửa bệnh từ cây khổ qua rừng
1-Giảm viêm tấy: Khổ qua rừng tăng khả năng tránh nhiễm khuẩn, giảm viêm
sưng nhẹ và phần bã đắp lên vết thương sẽ rất công hiệu. (Theo BS. LÊ THÚY TƯƠI).
2-Chữa sốt, say
nắng: Nấu khổ qua rừng bỏ ruột cùng lá khổ
qua để lấy nước uống giúp chữa say nắng. (Theo BS. LÊ THÚY TƯƠI).
3-Kích thích ăn uống, tiêu viêm, thoái nhiệt: Khổ qua rừng giúp kiện tỳ khai vị (kích thích chức năng tiêu hóa);
Alkaloid trong quả khổ rừng qua có công hiệu lợi niệu hoạt
huyết (lợi tiểu, máu lưu thông); tiêu viêm thoái nhiệt (chống viêm, hạ sốt);
thanh tâm minh mục (mát tim sáng mắt).
4-Nước tắm cho trẻ em nhiều rôm sảy: Khổ
qua rừng 4-5 quả. Rửa sạch, bổ làm đôi, nấu với nước, lấy nước tắm
cho trẻ. Ngày làm 1 lần. (theo bài thuốc dân
gian Việt Nam
6-Chữa ho: Khổ qua rừng 1-2 quả. Rửa sạch, bổ làm đôi, nấu với nước, lấy nước
uống trong ngày.(theo bài thuốc dân gian Việt Nam
7-Chữa thấp khớp: Lá khổ qua rừng 8g, dây đau xương sao 8g, cây xấu hổ
8g, rễ nhàu 8g, cỏ xước 8g, cây vòi voi sao 8g, cối xay 8g, rễ ngũ trảo 5g, dây
thần thông 5g, quế chi 4g, gừng tươi 3g. Sắc uống ngày 1 thang. (theo Lương y Chu Văn Tiến).
Các tài
liệu tham khảo chính
7-http://hodinhhai.blogspot.com/2012/12/kho-qua.html
Kỹ sư Hồ Đình Hải
Xem video: Thuốc từ cây khổ qua
Xem video: Thuốc từ cây khổ qua
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét