BÔNG ĐIÊN ĐIỂN
-Tên goi khác: Điền thanh thân tía, điền
thanh bụi.
-Tên tiếng Anh: Common sesban, Egyptan rarrlepod,
Egyptan riverhemp.
-Tên khoa học: Sesbania sesban (Jacq.) W. Wight
-Tên đồng nghĩa: Sesbania
sesban (L.) Merr , S.aegyptiaca Poiret, S. confaloniana (Chiov.) Chiov, S. pubescens sensu auct, Sesban aegyptiaca Poiret, Aeschynomene sesban L., Emerus sesban (L.) Kuntze.
Bông Điên Điển vùng Đồng Tháp Mười
Phân loại khoa học
Bộ (ordo):
|
Đậu (Fabales).
|
Họ (familia):
|
Đậu (Fabaceae).
|
Phân họ (subfamilia):
|
Đậu (Faboideae)
|
Tông (tribus):
|
Điền thanh (Sesbanieae).
|
Chi (genus):
|
Điền
thanh (Sesbania)
|
Loài (species):
|
Điên điển-Sesbania sesban
|
Phân bố
Chi Điền thanh (Sesbania), bao gồm cả Chi Sesban
cũ, là một chi trong họ Đậu (Fabaceae)
với một số loài thực vật sống trong môi trường ẩm ướt hay ngập nước. Các loài
trong chi này nói chung thường mọc hoang hoặc được trồng để cải tạo đất, nhằm
tăng hàm lượng đạm cho các loại đất bạc màu. Các tên gọi phổ biến tại Việt Nam cho các loài này là điền thanh (miền Bắc) hoặc
điên điển (miền Nam ).
Cây điên điển (Sesbania sesban) có
nguồn gốc ở vùng nhiệt đới Châu Á. Phân bố rộng khắp các nước ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới Châu Á,
Châu Phi và Úc. Là loại cây sống hoang dại trên ruộng trũng ngập nước ở các
vùng đồng bằng.
Cây điên điển là một phân loài trong chi
đền thanh, tương cận với cây điền thanh ở Miền Bắc. Cây điên điển trổ hoa vào
khoảng tháng 9-10 trùng với mùa lũ lên cao ở vùng ĐBSCL.
Mô tả
Cây điên điển
là loài cây họ đậu thân gổ nhỏ, sống đa niên ở ruộng ngập nước theo mùa.
-Thân: Cây thân gổ nhỏ, trưởng thành
đạt chiều cao từ 2-3 m;
chiều rộng tán cây từ 2-3 m; thân dòn dể gãy. Trọng lượng một
cây nếu điều kiện dinh dưỡng tốt đạt tới 20 kg.
-Rể: Rể cọc có nhiều
cấp, rễ ăn
sâu khoảng 60-70 cm;
các rể con có thể tạo nốt sần khi được cộng sinh với nấm Rhizobium
có khả năng tổng hợp đạm từ khí trời.
-Lá: Lá kép hình lông chim, lá chét nhỏ
hình thuôn dài, có kích thước 3-5 X 10-15 mm. Lá giàu đạm, thích hợp làm thức
ăn nuôi cá, dê, thỏ…
-Hoa: Hoa môi màu vàng tươi, kích thước
15-20 mm, là thức ăn giàu dinh dưỡng.
-Quả: Quả nang tự khai, dài 10-15 mm,
mỗi quả chứa 10-20 hạt.
-Hạt: màu nâu hoặc đen bóng, hình hạt
đậu, giàu chất đạm, cây khuyếch tán bằng hạt.
Công dụng
a-Điên điển
làm cây phân xanh cải tạo đất
Sau một vụ
trồng từ 4-5 tháng thì
từ 1 ha có
thể thu được khoảng 60-70 tấn chất hữu cơ, lượng đạm thu được từ khí
trời khoảng 100 kg nitơ (Nguồn: Nông nghiệp Việt Nam ). Theo Buckman và Brady-1984
(Các thuộc tính tự nhiên của đất) thì 1 ha trồng cây điên điển tại Bangladesh có
thể thu tới 524 kg nitơ có thể sử dụng được cho các loại cây khác.
b-Bông điên
điển là một loại rau đặc sản ở ĐBSCL
Điên điển hay điền thanh thân tía, điền thanh bụi được
xem là là một loại rau ở
miền đồng bằng Nam Bộ của Việt Nam .
Vào mùa nước
nổi ở ĐBSCL bông điên điển được sử dụng theo các cách sau đây:
1-Bông điên điển được dùng để bóp gỏi:
Bông điên điển được dùng ăn như rau sống, để có hương vị ngon người dân Nam Bộ
thường dùng bông điên điển để bóp gỏi.
2-Bông điên điển được dùng để xào: Do
chất nước của bông điên điển có vị ngon nên ít khi dùng để luộc mà thường dùng
để xào với tôm, thịt…Bông điên điển còn được xào với tép, thịt bầm để làm nhân
bánh xèo.
3-Bông điên điển dùng để nấu canh chua, nấu
lẫu: Bông điên điển là lại rau đặc sản được dùng để nấu canh chua và lẫu
chua với cá, cua, tôm, thịt…
4-Bông điên điển dùng để múi dưa: Bông
điên điển dùng để ủ chua với cọng bông súng là một món ăn đặc sản ở vùng ĐBSCL.
c-Cây điên
điển dùng làm thuốc
1-Trị giời hại da: Dùng đọt non cây
điên điển đâm với muốt hạt đắp lên chổ da bị dời ăn liên tục vài giờ rồi rửa
sạch. Mỗi ngày đấp 1-2 lần.(theo kinh nghiệm dân gian ĐBSCL).
2-Bài thuốc bổ tim: Dùng bông điên điển
bỏ cuốn, chưng cánh thủy với đường phèn, mỗi ngày ăn 100-200 gam liên tục trong
nhiều ngày.(theo kinh nghiệm dân gian ĐBSCL).
Kỹ sư Hồ Đình Hải
Kỹ sư Hồ Đình Hải
References
1-Điên điển -Wikipedia tiếng
Việt vi.wikipedia.org/wiki/Điên_điển.
2-Sesbania sesban - Common Sesban www.flowersofindia.net/.../Common%20Sesban.html
3-Factsheet - Sesbania sesban www.tropicalforages.info/key/.../Sesbania_sesban.htm.
4-Herbal Monograph - Sesbania sesban - www.himalayahealthcare.com/.../h_sesbania.htm.
2-Sesbania sesban - Common Sesban www.flowersofindia.net/.../Common%20Sesban.html
3-Factsheet - Sesbania sesban www.tropicalforages.info/key/.../Sesbania_sesban.htm.
4-Herbal Monograph - Sesbania sesban - www.himalayahealthcare.com/.../h_sesbania.htm.
Xem video: Rau rừng mùa nước nổi ở Miền Tây Nam Bộ
Xem Video: Mùa bông điên điển
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét